สายลำโพงเป็นส่วนประกอบที่ส่งผลต่อคุณภาพเสียงอย่างมีนัยสำคัญ ลำโพงที่ดีแต่ดันใช้งานกับสายคุณภาพต่ำเสียงที่ออกมาจะถูกลดทอนคุณภาพลงตามไปด้วย ตรงกันข้าม ลำโพงมาตรฐานแต่ใช้งานกับสายคุณภาพสูง เสียงที่ออกมาจะฟังรู้เลยว่าดีขึ้น ถ้าคุณคือเป็นหนึ่งคนที่เล่นเครื่องเสียงบ้านหรือเครื่องเสียง Hi-Fi คุณไม่ควรมองข้ามความสำคัญของสายลำโพงเด็ดขาด บทความนี้ Mercular จะมาแนะนำสายลำโพงแบบต่างๆ ที่มีในปัจจุบัน รวมถึงหัวต่อชนิดต่างๆ และแบรนด์สายลำโพงชั้นนำ ซึ่งน่าจะเป็นประโยชน์กับผู้ที่เริ่มต้นเล่นเครื่องเสียง ถ้าพร้อมแล้วไปทำความรู้จักสายลำโพงให้มากขึ้นกันครับ

สายลำโพง หรือสายแจ็คลำโพง คือ สายสัญญาณเสียงที่ทำหน้าที่นำสัญญาณระหว่างเครื่องขยายเสียง (แอมป์) ไปยังลำโพง หรือนำสัญญาณระหว่างลำโพงด้วยกันเอง มีตั้งแต่ขนาดเล็กไปจนถึงขนาดใหญ่ ภายในสายลำโพง 1 เส้นจะมีสายนำสัญญาณ 2 ชนิดได้แก่ขั้วบวกและขั้วลบ

สายลำโพงมีความสำคัญต่อคุณภาพเสียงโดยตรงเพราะส่งผลต่อความสามารถในการขับเคลื่อนกำลังไฟฟ้าและคุณภาพของการส่งสัญญาณจากแอมป์ไปยังลำโพง ในระบบเสียงที่ใช้แอมป์กำลังขับสูงแต่ใช้งานคู่กับสายลำโพงขนาดเล็กหรือคุณภาพต่ำ จะส่งผลให้ลดทอนกำลังส่งจากแอมป์ไปยังลำโพง สัญญาณตกหล่น ขาดหาย เสียงออกไม่เต็ม คุณภาพเสียงลดลงจนรู้สึกได้

สายลำโพงสำหรับเครื่องเสียงและโฮมเธียเตอร์ในปัจจุบันสามารถแบ่งออกเป็น 3 ชนิดตามวัสดุที่ใช้ทำตัวนำสัญญาณภายในสาย ประกอบด้วย สายลำโพงทองแดงแท้, สายลำโพงเงินแท้ และสายลำโพงทองแดงชุบเงิน 

1. สายลำโพงทองแดงแท้

สายลำโพงทองแดงแท้เป็นสายลำโพงที่ใช้โลหะทองแดงมาเป็นตัวนำสัญญาณภายในสาย สายลำโพงชนิดนี้ได้รับความนิยมมากที่สุด มีคุณสมบัติส่งผ่านสัญญาณเสียงที่อยู่ในย่านความถี่ที่ไวต่อการรับรู้ของหูมนุษย์และมีราคาไม่สูงมาก การนำโลหะทองแดงมาทำเป็นตัวนำสัญญาณนอกจากขนาดและรูปทรงของเส้นตัวนำจะมีผลต่อคุณภาพเสียงแล้ว คุณสมบัติทางด้านความบริสุทธิ์ของเนื้อโลหะทองแดงเองก็มีผลต่อเสียงเช่นกันซึ่งสามารถแบ่งได้ 4 ระดับ ประกอบด้วย TPC, OFC, LC-OFC และ OCC copper รายละเอียดความบริสุทธ์แต่ละระดับค่อนข้างลึก สรุปง่ายๆ คือสายทองแดงชนิด OCC เป็นสายที่มีความบริสุทธิ์มากที่สุด ให้คุณภาพเสียงดีที่สุด และมาพร้อมราคาที่แพงที่สุด

2. สายลำโพงเงินแท้ 

สายลำโพงเงินเป็นสายลำโพงที่ใช้โลหะเงินมาเป็นตัวนำสัญญาณภายในสาย ได้รับความนิยมน้อยกว่าทองแดง ราคาแพงกว่า คุณสมบัติเด่นคือความต้านทานที่ต่ำกว่าและนำไฟฟ้าได้ดีกว่าสายทองแดง สายลำโพงเงินแท้ในปัจจุบันมักจะมาพร้อมแกนสายตัวนำสัญญาณภายในที่มีมีเส้นผ่าศูนย์ขนาดเล็ก ส่งผลให้ได้โทนเสียงที่มีความใสและบางกว่าทองแดง แต่จะตอบสนองได้เร็ว มีไดนามิกกว้าง ถ่ายทอดความถี่เสียงได้ครบตลอดทั้งสเปคตรัมโดยไม่มีรอยต่อ รวมถึงให้รายละเอียดของเสียงที่ดี

3. สายลำโพงทองแดงชุบเงิน 

สายลำโพงทองแดงชุบเงินเป็นการเอาเอาข้อดีของสายทองแดงและสายเงินมารวมกัน แกนสายตัวนำสัญญาณภายในเป็นโลหะทองแดงที่มีการเคลือบผิวด้านนอกด้วยโลหะเงินอีกหนึ่งชั้น ข้อดีคือช่วยเสริมไดนามิกของความถี่สูงให้ดีขึ้น ทำให้เสียงมีความสดใส มีชีวิตชีวามากขึ้น สายชนิดนี้มีราคาแพงกว่าสายทองแดงแท้ขึ้นมาอีกระดับ และได้รับความนิยมเช่นเดียวกัน

อย่างไรก็ตาม ไม่ว่าจะเป็นสายลำโพงชนิดไหน ขนาดหน้าตัดของเส้นตัวนำสัญญาณจะมีผลโดยตรงต่อคุณภาพเสียง หน้าตัดที่ใหญ่กว่าย่อมให้รายละเอียดเสียงที่เต็มกว่า เช่นเดียวกับจำนวนเส้นตัวนำสัญญาณภายใน และการออกแบบเส้นตัวนำสัญญาณที่มีทั้งแบบตรงและแบบบิดเกลียวตามสูตรการออกแบบของผู้ผลิตแต่ละแบรนด์ ซึ่งทั้งหมดล้วนส่งผลต่อคุณภาพเสียง

รู้จักสายลำโพงแต่ละประเภทกันไปแล้ว การจะใช้งานกับลำโพงจำเป็นต้อมีหัวต่อ (Connector) โดยปัจจุบันสามารถแบ่งออกได้ 4 ชนิด ดังนี้

รู้จักสายลำโพงและหัวต่อกันไปพอหอมปากหอมคอ ทีนี้มาดูกันว่าปัจจุบันมีแบรนด์สายลำโพง แบรนด์ไหนที่น่าสนใจบ้าง

แบรนด์ชื่อดังในระดับหัวแถว สายสัญญาณเสียงคุณภาพดี และได้รับการยอมรับในวงการคนเล่นเครื่องเสียงก็จะมีทั้ง Audioquest, QED, Atlas, Chord Company, Belden,Tellurium Q, Van Den Haul แบรนด์เหล่านี้เป็นแบรนด์ระดับพรีเมียม ส่วนใหญ่จะผลิตสายลำโพงแบบสำเร็จรูปที่ระบุขนาดมาตายตัว เช่น 1 เมตร, 2 เมตร, 3 เมตร, 5 เมตร, 10 เมตร และใส่หัวต่อมาให้เสร็จสรรพ ผู้ซื้อเพียงแค่นำมาเสียบกับลำโพงที่มีอยู่ก็พร้อมใช้งานทันที สินค้าจากแบรนด์ชั้นนำเหล่านี้มีคุณภาพสูง วัสดุชั้นดี และค่อนข้างมีราคา อาจจะแพงสำหรับผู้เริ่มต้นเล่นเครื่องเสียง แต่ก็เป็นการลงทุนที่คุ้มใช้งานได้ยาวๆ หลายปี

สำหรับคนที่มองหาเฉพาะสายลำโพงล้วนๆ มีคุณภาพดี ราคาสมเหตสมผล ก็มีแบรนด์ชั้นนำอย่าง Amphenol, Furutech, Furukawa, VL Audio, Monster, Canare แบรนด์เหล่านี้เน้นขายสายลำโพงแบบตัดแบ่งตามระยะความยาว ผู้ซื้ออาจต้องหาหัวต่อลำโพงมาใช้เพิ่ม แต่ก็ประหยัดงบปรมาณกว่าการซื้อสายสำเร็จรูปได้มาก เหมาะกับผู้เริ่มต้นเล่นเครื่องเสียง หรือมือโปรที่อยากจะคัสตอมสายลำโพงด้วยตัวเอง 

ทั้งหมดนี้คือเรื่องราวของสายลำโพง ส่วนประกอบสำคัญในระบบเครื่องเสียงบ้านที่มีความสำคัญไม่น้อยไปกว่าตัวลำโพงหรือแอมป์ขยายเสียง สายลำโพงดีๆ ส่งผลให้เสียงของลำโพงธรรมดาๆ ดีขึ้นได้ ยิ่งถ้ามีลำโพงเทพๆ ยิ่งต้องใช้สายสัญญาณเสียงประสิทธิภาพสูงเพื่อคุณภาพเสียงที่ดีที่สุด ขณะเดียวกันประเภทของสายก็ให้คุณภาพเสียงต่างกัน ผู้ซื้อจึงสามารถเลือกได้ตามความชอบและงบประมาณที่มี 

Mercular หวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่กำลังศึกษาหรือนักเล่นเครื่องเสียงหน้าใหม่ให้รู้จักสายลำโพงประเภทต่างๆ มากขึ้น และสามารถเลือกใช้ได้อย่างเหมาะสมกับอุปกรณ์ที่มีอยู่ สำหรับบทความ “ทำความรู้จักสายลำโพง มีกี่แบบ ใช้งานอย่างไร?” ก็ต้องขอจบลงเพียงเท่านี้ ติดตามเรื่องราวและบทความ Buying Guide ดีๆ แบบนี้อีกได้ที่เว็บไซต์ Mercular สวัสดีครับ